Apetraka sy zaraiñy aketo ny ohabolaña sy oha-pitenenaña Tsimihety.
Fanamarihana amin’ny fanononana ny teny:
- ñ == gn
- ô == O
- o == ou
- fa == fô (ndraindray)
Ohabolaña sy oha-pitenenaña Tsimihety samihafa
- Ravoravo ny aiñy havako, salama vataña tsy marary. Hoan-Jañahary tsy tia ny ratsy, mbola afaka mitratro amintsika jiaby eto niany.
- Añanaovako lafik’an-diao ai ny hañarahantsika mañoboko amboalohany hatramin’ny farany …..
- Atsika tsy ijababôña raha maro fa atao kara drakidraky nignam-potaka, tonga de vavany.
- Tônolaokin’i Zaman’i Tsiriry: volom-bodiny tsy masaka tsy atao tambaña.
- Tori-tenin’ny pastera: kabary tsy valiaña fo …
- Sajoa vy lanim-balavo, aza mifamatra raha hitan’ôloño.
- Adidin’ny fataña ny miharitry ny mahamay. Adidin’ny fasaña ny miharitry ny hantsiñy. Fô adidintsika ndraiky ny mivolaña raha misy.
- Fen’akoho lanin’am-pahandro, vita fô tsy avy amin’ny am-pomboaña azy.
- Ny arabe sojaben-dalaña. Daba sojaben-kapoaka. Damozany sojaben-davoangy. Sojaben-draha tsy lany.
- Tany misy sojabe tsy miady zaza.
- Aza mañano radaka mihinan-tsaoño. Are samby are fo mifampihinaña.
- Antoboavy nihinaña maskita, nañategna nahita fy nefa ny ranonivy nijaveky.
- Atao bisibisiky antomakôla zany, reñiny ny atao azy.
- Aza ajibajiba ny rôn-dambo fô maro fady… fô mba mampitsiahy ny tokiny.
- Ahandron’ny le tia vady: nantananta moa ny ahandro, mahatantaña am-bôko; naledaleda moa ny ahandro, môramôra ateliñy; ary izy kô nainay moa ny ahandro, matotoa ny ranon’apango.
- Mandry mionjoño.
- Zareo io misy raha azo fa tsy kara baña mihomokomoko, mañafarifariaña fô teña mahazo raha.
- Aza mahavoa ny hovy ny angady fô tsy kidikidy amin’ny tsikomboño ny tsongo vody ai.
- Olo salaman nandeha nampila ai, tahotry ny harary. Olo marary nandeha nampila, tahotry ny ho faty.
- Ka raha le boka nagnano moreingy zegny ai, vônogno lalandava.
- Ao areo arivolay tsy maty iray andro kakazo bravo hialokalofan’ny maro. Ao areo baba niny, areo zandry….
- Atsika toy kara zovikin’ny ambendragna, fankaregny feo fa tsy mifankahita sôra.
- Mainty kely tsy ratsy, fotaka an-tanimbary.
- Koboagny ny rôny iazahavagna ny tegnany, tsy rôny ratsy fa tegnany no fy.
- Vôky vary ny hena andoboaka, ary vôky samotry ankijeja hafisandraha samy isany.
- Zalahy matanjaka mitôrogno sanga mena, tsy matahotro afera laligny.
- Agnostomoagna ambolakifiny, tsy hainao tsipalopalindraha.
- Antoboavy nitôgno vamaha zegny, vava feno jôfo kibo tsisy raha.
- Fohifohy fa ataontsika kara jupe jean zegny, jupe jean baka izy fohifohy ndro mahatsara azy, sady mampitsaratsa any ampitazgna ary mahivakivagna amin’ny ampitondra.